زەفەر کەرەمی: من دەنگ “الله اکبر” نەژنەفتمە؛ ئمێدوارم جوور جاران وەگەرد یەک وە ئاشتی و دۊر لە ئاژاوە زنەیی بکەیم
زەفەر کەرەمی: من دەنگ “الله اکبر” نەژنەفتمە؛ ئمێدوارم جوور جاران وەگەرد یەک وە ئاشتی و دۊر لە ئاژاوە زنەیی بکەیم
لە رووژ یانزەی جویەزەردان(خرداد) بی ک خەوەر ئاڵۆزی ناوبەین مەردمانێگ لە دو ئاوایی و خێڵ جیا لە هەرێم داڵاهوو هاتە دەیشت، لە ئەو رووژە تا ئیسکە وە شیوەیل جیاجیا باس وە ئەو رویداوە کریەد و هەر کام لە لایەنەگان ئەوەگە تاوانبار کەید، لە ئێردا من ناتوام بچمە سەر ئەو باوەتە بەلکێ وە جوورێ تر توام جەخت لە بان خاڵێگ ک لە شوون کەمتر لە مانگێگ لە ئاوایی قەڵاوای گوزەریا بکەم.
لە رووژ ٢ پۊشپەر(تیر) خەوەرێگ هاتە دەیشت ک دو موتور سوار وە ئەسلەحەی کەلاشینکوف سوپرمارکت ئاوایی قەڵاوای دانەسە وەر رەگبار و باس وە زامدار بیێن کەسێگ کریا، ساعەتێگ لە دوای ئەو رویداوە کۆمیتەی خەوەرڕەسانی پلاتفۆرم یارسان خەوەرێگ نویسا و وەت ک کەسێگ وە ناو زەفەر کەرەمی زامدار بیە و هەناریاسە نەخوەشخانەی شار حەلەوان. هەر لەیوا لە وارەی چۊنیەتی هاتنە ئارای ئەو هۊژمە نویسا ک لە ئاکام دەمەقاڵەی چەن رووژ وەرجە ئەو رۊداوە لە ناوبەین مەردمەیل ئاوایی قەڵاواری و ئەلیاسی لە سەر “جار “ک گەوراگان نواگیری لە هاتنە ئارای جەنگ گەورایگ کردنە، چەن کەس ئی کردەوە ئەنجام دانە ئەمانگ هەتا ئیسە نادیارە ک ئەو کەسەیلە لە کوو دەستور گردنە و کی وە پێیام وەتگە ک ئی کردەوە ئەمجان بیەن.
هەرێم داڵاهوو ک یەکێگ لە ناوچەیل کۊسانی هەرێم کرماشانە شوونێگە ک زوورم نیشتەجێیەیلێ لە باوەرمەندەیل باوەری یاری و لە کوومەڵگەی یارسانن، لە داڵاهوو شوون هەس ک لە سێ باوەری یاری، موسەلمان شیعە و سونی وەگەرد یەک زنەیی کەن و وەگەرد یەک هاموشوو رەفت دێرن و تەنانەت هاوژیانێ خانەوادەگیش پێگ هاتگە.
ئەو جوورێگە ک وەزیفەی رووشنگەری و ولا کردن خەوەرەیل راسی و لە چوارچوەی راسی کوومەڵگەی یارسان دێرم، وە دویاداچیێن ئی رۊداوە کردم و کەسێگ خاستر و فاکتێگ وە هازتر لە کەس زامدار بی وە وێرم نەهات، وە گەرد کاک زەفەر پەیوەندی گردم و دیالۆگ-گوزارشێگ وەگەرد کاک زەفەر کەرەمی ئەنجام دام.
کاک زەفەر وەختت خوەش ساسان مێهرابی‌م خوازم لە وارەی رۊداو ئەو رووژێگە ک زامدار بیدە کەمێگ قسە بکەیم و زانیاری فرەتر و راسی رویداو لە خوەت بشنەفیمن.
سڵام کاک ساسان هامە خزمەتت هەرچێ راسی بووت تێرمە زوان.
کاکە چەن ساڵتە، کارت چەس و لە کوو ژیان کەید؟
ناوم زەفەر کەرەمی و لە داڵگ بی ساڵ ١٣٦٨ لە هەرێم داڵاهووم، موهەندس کشاوەرزیم، ئێرەنگە دو ساڵە زنەیی هاوژیانێ پێک هاردمە و لە ئاوایی قەڵاواری بان ژیان کەم.
کار چە کەید و خەریک چەید؟
من وەرجە ئیەیگە ئی رویداوە ئەڕام بقومێ ٢٠ تا ٣٠ سەر پەس و پوڵە داشتم و وە کار ئێمایەت کردن ئەوانە خەریک بیم و جوور کارگەر وەرزی(فصلی) و رووژکار لە بڕێگ وە شوونەگان کار کردیام، ژیانێگ سادە دێرم و خەرج ژیانم وە زوور دەرتێرم و گوزەرنیمنەی.
ئێرەنگە پەس و پووڵەگانت چە وەپێ کردیدە و چۊ ئێمایەت بن؟
راسێ تواید سولتان وەلێیان رازی بووت کردمەسەی دو بەش و دامەسەیانە دەس دو کەس لە فامیلەیلم.
دەی فرە خاس کاکە، شوکر ک ئەو گیچەڵە چارەسەر بیە، کاکە با بچیمنە سەر رووژ رویداوەگە و چۊ بی و خوەت لە ئەوردا چە کردیاد؟
نزیک ساعەت ٣ و ٤٥ دەقەی دۊیای نیمەڕوو بی ک تواستم بچم کەمێگ وردەواڵە ئەڕا ماڵ بسەنم، ئەوە بی ک من کەفتمە رێ ئەڕا سوپرمارکت ئاوایەگە و لە ئەوردا ک خرت پرتەگانم سەندم وە خاتر ئەوەیگە فروشەندەی دوکانەگە رفیق و فامیل بیمن داشتیم قسە کردیام، ک لە ناکاو موترور سیکلتێگ ک دو نەفەر وە بانێ بین لە وەردەم دوکانەگە وسان و دوکانەگە گردنە رەگبار.
ئیوە چەن کەس بین ک لە ئەوردا بین، مەردم فرەیگ لە ناو و وەردەم دوکانە بی؟
تەنیا ئیمە دو کەس بیمن، دی هۊچ کەسێ ترەگ لە ئەوردا نەوی هەوا گەرم بی و فرە مەردم لە دەیشتیش نەوین، ئەوانیش ک وە موتورەگە هاتن دەمو چەویان بەساوین و دیار نەوین کین و چە کەن. چشتێگ بۊشم لە وارەی ئەوانە ئیەسە ک ئەو جوورە دیار بی ئەوان لە ئاوایی ئەلیاسی هاتۊن و لە وەخت فەرار چینەسە ئاوایی کوئیک، من تا ئەو جێێگە بزام ئەو کەسەیلە هەمرای دەسگیر نەوینە، ئەمانێ ویشن ک ناسیانە کی بینە.
لە دویای وە رەگبار بەستن دوکانەگە چە بی ئایا خاون دوکانەگە زامدار نەوی؟
لە وەختێگ تەقە کریا شانس هاوردم گولەی یەکم دا لە پای راسم و کەفتم، دی گولەگان وە بان سەرم و ئی لا و ئەولا چی، فروشەندەگەیش ک لە ئەوردا بی یەی گاو سەندوق زۊنە داشت ک لە دەیشت دوکانەگە دای ناوی و ئەو لە مەسیر پشت ئەوە بی و هۊچ گولەیگ وە گاوسەندوقەگە رەد نەوی، ئەویش شانس هاورد و فرە خاس بی ک ئەو گاوسەندوقە لە دەیشت دوکانەگەی دایناوی. هەڵبەت ئیەیشە بۊشم ک دوکانەگە لە شوون زەویلەرزەگە کانکسیە و ئیەیشە تەنیا لە شیشە و کانکسیە، هۊچ جوورە دێوار و چوارچوەیگێ نیە. لە شوون ئەو هۊژمە مەردم ١٧ گلە پۊکەی فشەنگ کەلاشینکوف پەیا کردنە.
لە شوون ئیە چە کردین و مەردم چە کردن؟
لە شوون ئیە مەردم وە دەنگ تەقە هاتنە دەیشت، موتور سوارەگان ک چین ئەو جوورەیگە شنەفتم وەتیان ک وە بان سەر ماشینێگ ک داشتیە هاتیە رەگبار گردنە، مەردم زەنگ دانە پاسگا، پاسگایگ ک پەنج دەقە لە قەڵاوای دۊرە لە دوای بیست دەقە تا نیم ساعەت هات، خوین فرەیگ وەلێم چیوی، ئنتقاڵم دانە نەخوەشخانەی شار سەرپێڵ زەهاو/حەلەوان لە ئەوردا تەنیا پانسمانم کردن و ئنتقاڵم دانە نەخوەشخانەی تاڵقانی کرماشان و لە ئەوردا گولەگە ک وە ناو رانم بی عەمەڵی کردن و دەرێ هاوردن هەروەیجوورە پلاتین نانە ناو پام، ٥ شەو و رووژ بەستەری بیم لە دوای ئەوە مورەخەسم کردن و ئێرەنگە هەر رووژ لە ماڵ پانسامنەگە گووڕنم.
ئایا توانید جۊلە بکەید و ئی لا و ئەولا بکەید؟
نە، بنووڕە لە دوای ئەوەیگیشە ک مورەخەس بیم چوار رووژ پێش بی ک تەنانەت ئاوێگ کردمە مل سەرم، ئیسە هۊچ ناتوانم بجویلیەم و لە بان جێیەگەم کەفتمە و خواردن دەنە پێم. وە راسی فرە زەجر ئاورە و ناخوەشە.
هەزینە و خەرج و دەخل نەخوەشخانەگە چۊ دایدەی، چجووری تەسویە کردید ک توانستید بایدوە ماڵ خوەت؟
ئەو جوورەیگە زانیمن ئیە چشتێگ ئانقەس و شەخسی نەویە، من تویش هۊژمێگ لە ناکاو بیم و ئیەیشە گرێدریاگ رەوش ئێرەنگەیی مەنتەقە بی، شوکر سولتان مەردمەیل ئاوایی وە هاوکاری جەم کردن لە ناو یەک توانستن پۊل هەزینەی نەخوەشخانەگە بیەن، دی لە دۊیای پەنج شەو و رووژ ک رەوشم خاسەو بی و زانستن ک خەتەرێگ لە سەر گیانم نیە ئجازەی تەرخیسی دانە پێم و منیش هاتموە. چشتێگ بۊشم ئەیەر دەسمیەتی مەردم ئاوایەگە نەویاتا من پۊل هەزینەی نەخوەشخانە نەیاشتم ک بیەمەی مەیەر قەرز بکردام.
لە ئی ماوە کی هاوکاریت کرد و وە وێرت بین؟
دووسەیل، فامیل و هاوئاوایەگانم خەوەرم گردیان و دسخوەشیش وە ماڵ ئاخا(خانەوادەی سەی نەسرئەلدین حەیدەری) کەم کە ئەوانیش هەواڵ سلامەتیم پرسین و وە وێر من بین. وەتمیش دەسخوەشی فرە لە مەردمان ئاوایەگەم کەم ک وەگەرد یەک و دەسەجەمی خەرج من گردنە سەر شان.
لە ئەو وەختە ک ئەو کەسەیلە دەس وە رەگبار کردن ئایا چشتێگ هاوردنە زوان؟ لە فرە خەوەرڕەسانی وڵا بیە ک ئەو کەسەیلە ئی کردەوە کردنە وەتنە “الله اکبر” و لە شوونێ ئیوە گردنەسە رەگبار، خوەت لە ئی وارە چە هۊشید؟
من توام راسی بارمە زوان و ناتوام چشتێگ ک نەویە یا نەشنەفتمە بارمە زوان، جواوەگە ئەوەسە ک باوەر کە من هۊچ چشتێگ نەشنەفتمە و هۊچ چشتێگ ناتوانم بنەمە زوان ئەوان. دەنگ “الله اکبر” نەهات و نەشنەفتمە، ئەمانێ چشتێگ لە ئێردا بۊشم ک ئەو فروشەندە ک لە ناو دوکانەگە بی وەت ک چشتێگ ئی جوورە شنەفتیە، ئیمەیش یەی متر دو مترێگ لە یەکان دۊر بیمن و فاسلە داشتیمن، ئەوە چشتێگ بی ک من بارمەی زوان و راسیەگە بۊشم.
گشت زانیمن ک ئیە ماوەی مانگێگە ئاژاوە ها مەنتەقە و وە خاسی لە گشت خەوەردارید، ئایا خوەشت تێ ک جەنگ درێژە داشتۊ؟ تۊش تواید ئنتقام بسەنید؟
راسیێگ بۊشم من هەر لە ئەوەڵەو خوەشم نەهات ئی ئاژاوە بایدە وجوود چۊگە تەنیا مەردم بێچارە تۊش بن، چەو لە من بکە من چ گونایگ داشتمە، من لە کام لای ئی ئاژاوە جێ گردم ک من بیمە ئاماج هۊژم، چەن کەس هەڵەیگ کەن وە داخەو کەسەیلتر تۊش بن ئەویش کەسەیل بێ چارە و فەقیر، من خوەم وە هویچ جوورێگ وە شوون ئنتقام سەندن یا چشتێگ وە ئی جوورە نیەم و ئمێدوارم گشتمان وەگەرد یەک وە خوەشی و جوور جاران ژیان بکەیم، ئیجوور وەزعیەتێگ هۊچ سود و مەنفعەتێگ ئەڕا مەردم نەیرێ و شوونەیل تر سوود وەلێ بەن. تەنیا لە زەرەر نەوت مەردم هویچ سودێگ وە لێ ناوەن.
کاک زەفەر جوور ئاخرین پرسیار، پەیامت چەس ئەڕا مەردم؟ قسەی ئاخرێگ ک بارێدە زوان و بۊشید چەس؟
من وە جوور کەسێگ ک لە ئاوایی قەڵاواری زنەیی کەم و ساڵیانێگە لە ئێردامە و وەگەرد مەردم ئاشنایی خاسێگ دێرم، قسەی ئاخرم ئەوەسە ک وە درێژایی ساڵەیل فرەیگە ئیمە وەگەرد یەک زنەیی کەیم، موشکلەیل خانەوادەگی لە ناو بەین چەن کەس هاتگەسە ئارا ئەمانگ ئیمە هۊچ وەخت موشکل خێڵ و عەشیرەیی نەیاشتیمنە و وەگەرد یەک زنەیی خوەشێگ داشتیمنە. من خوەم دەورەی راهنمایی لە ئاوایی کوئیک خوەندمە و رفیقەیلێگ لە ئەو ئاواییە دێرم. هەم دوجارە هۊشم ک خوەشم نەهات ئیجوور چشتێگ لە مەنتەقە بایدە وجوود. ئەیەر لە گشت ئی چشتەیلیشە ک لە بارەی وەگەرد یەک زنەیی کردن ساڵیانێگ دۊر و درێژ بوگزەریمن، ئیمە فامیل و ئەشرەت یەکیمن، هەر چەن باوەریمان جیاس وەلێ گشتمان ئنسانیم و حەق زنەیی ئاشتیانە و وەگەرد یەک بیێن دێریم، ئمێدوارم لە بانان ئیجوور چشتێک دووارە نەوت و کەسێگیش نەوتە قوروانی.
کاک زەفەر نازار فرە فرە قەیرزانم ئەڕا ئەوەیگە ئجازە دەید قسەگانت بچوودە وەردەس خوەنەر و فرەتر دەسخوەشی کەم ئەڕا ئەوەیگە وە دڵێگ واز راسیەگان هاوردیدە زوان و تواستید ک قسەیل ناشیرین و شایعەیلێگ ک لە مەنتەقە هەس بێ دەنگ بکەید.
خوەش بید کاک ساسان و منیش قەیرزان ئیوەم ک وە وێر منە بینە
