شورای مدیریت پلاتفرم یارسان: از میان بردن میراث تاریخی اقلیت های دینی را انکار شناسنامۀ فرهنگی و سیاسی کرماشان دانسته و آن را محکوم می کنیم

از میان بردن میراث تاریخی اقلیت های دینی را انکار شناسنامۀ فرهنگی و سیاسی کرماشان دانسته و آن را محکوم می کنیم

در شرایطی که در ایران شرایط اسفناکی به واسطۀ شیوع ویروس کورونا حاکم شده و خیابان های شهرهای ایران و شرق کوردستان –و از آن جمله کرماشان- خلوت تر از همیشه به نظر می رسد و افکار عمومی به میزان بالایی از مسائل دیگر در بی خبری نگاه داشته شده اند، شب گذشته 27 اسفند 1398 ساختمان قدیمی «بیمارستان مسیح» در شهر کرماشان توسط افرادی مشکوک به شکلی آشکارا عمدی در آتش سوخت.
این بیمارستان که قدیمی ترین بیمارستان در منطقۀ غربی ایران، و دومین بیمارستان تاریخی در تمام ایران به شمار می رفت، در سال 1916 میلادی توسط یک زن مسیحی به نام بلانش ویلسون و شوهر کشیش او به نام فرانتس مورلی استد تأسیس شده بود. معمار بنا نیز یکی از معماران ارمنی معروف ایران، الگال گالستیانس بود که آثار او بخش مهمی از میراث فرهنگی ارمنیان ایران به شمار می آید. بیمارستان مسیح یکی از آخرین یادگارهای تکثر مذهبی و همزیستی مسالمت آمیز پیروان ادیان مختلف در شهر کرماشان بود و آتش سوزی آن از دو جهت عمدی و حائز توجه به نظر می رسد.
1- در چند دهۀ اخیر حاکمیت جمهوری اسلامی به طرز عامدانه ای به دنبال حذف آثار تاریخی و معماری خلق های مسیحی و یهودی در شهر کرماشان بوده است. کنیسۀ هاداش (نوین) در محلۀ چوب فروش ها، و کنیسۀ یعقوب نو در میدان جلیلی که به اقلیت یهودی کرماشان متعلق بود، تخریب شد. افزون بر آن مقامات جمهوری اسلامی یک کلیسای تاریخی خلق ارمنی را در خیابان شریعتی تخریب و به پارکی به نام «زارع» تبدیل کردند! مقامات جمهوری اسلامی در راستای نابودی میراث فرهنگی مسیحیان در کرماشان، قبرستان تاریخی آنان را که در بلوار اصلی شهر قرار داشت، به پارکی به نام «زیباپارک» تبدیل کرده و با دیوارکشی به دور اندک قبرهای باقیمانده و آبیاری مستمر آن تلاش کردند تا نمادها و نشانه های هنر و فرهنگ مسیحی را از دید عابران پنهان ساخته و به مرور زمان نابود کنند. پیروی همین تلاش ها، ساختمان های دیگری نیز که با واقعیت تاریخی حضور اقلیت های غیرمسلمان یهودی و مسیحی در منطقۀ کرماشان ارتباط داشتند، نابود و یا هویت متمایز آن را نابود کردند. می توان به تعطیلی کلیسای پنطیکاستی متعلق به آشوریان کرماشان و دستگیری و فشار بر کشیش این کلیسا ویلسون عیسوی اشاره کرد و یا به پرورشگاه کودکان در منطقۀ درودپرامان اشاره نمود که توسط بنیانگذاران بیمارستان مسیح (خانم بلانش ویلسون و همسرش فرانتس مورلی استد) ساخته شده بود و از ابتدای انقلاب توسط نهاد حکومتی «جهاد سازندگی» مصادره و به لحاظ هویت تاریخی تحریف شده است.
2- بورژوازی مستغلات در شهر کرماشان همچون اختاپوسی بر جان و مال مردم سایه انداخته و هیچ ابایی از قربانی ساختن همه چیز و همه کس به بهای به دست آوردن سود بیشتری برای خود و هم سفره هایش ندارد. آتش سوزی مشکوک بیمارستان مسیح در حالی صورت می گیرد که کمتر از یک هفتۀ دیگر به سالگرد آتش سوزی مشکوک «بازار یهودی ها»ی کرماشان باقی مانده است. روز 4 فروردین 1398 بخش راستۀ زرگرها در بازار تاریخی کرماشان که خود یادگاری دیگر از روزگار همزیستی پیروان ادیان گوناگون و زندگی مشترک آن ها در شهر کرماشان بود، در آتش سوخت. آن آتش سوزی نیز در یکی از مهمترین نقاط تاریخی کرماشان، با حرف و حدیث های فراوانی همراه بود و یکی از مسائل مهم در ارتباط با آن، تلاش برخی افراد ذینفع برای تخریب این نقطۀ تاریخی با هدف تصاب ملک و به جریان انداختن کسب و کار ساخت و ساز بود. اکنون پس از بازار یهودیان، نوبت به بیمارستان مسیحیان رسیده و در شرایطی که مرتجعین بنیادگرا از نابودی هویت تاریخی کرماشان سود می برند، سرمایه داران ظاهراً مدرن نیز برای نابودی این اثر تاریخی و تبدیل آن به برج و پاساژ و آپارتمان لحظه شماری می کنند و گویا با سوءاستفاده از فرصتی که آتش بازی شب چهارشنبه سوری مهیا کرده، به سراغ میراث مسیحیان آمده و به شکلی آشکارا عمدی این ساختمان را به آتش کشیده اند. بیمارستان مسیح در شرایطی در آتش بی فرهنگی ارتجاع و سرمایه می سوزد، که پیش از این و در سال 1390 با حکم «دیوان عدالت اداری» رژیم مرتجع سرمایه داری اسلامی به شکلی بی سابقه از «فهرست آثار ملی ایران» خارج شده بود! افرادی که خود را مالک این بیمارستان می نامیدند مدعی بودند که ثبت این اثر که در سال 1382 اتفاق افتاده بود، امکان تخریب و ساخت و ساز در این ملک را به آن ها نمی دهد و البته اکنون که این یادگار فرهنگ رواداری و همزیستی پیروان ادیان در شهر کرماشان در آتش داعشیان سرمایه و ارتجاع سوخته، لابد خود را در آستانۀ رسیدن به «حق مالکیت»شان می بینند.
ما همچون پلاتفرم یارسان این اقدام و همدستی بورژوازی مستغلات و حاکمیت فاشیست جمهوری اسلامی را همسان با تخریب گستردۀ میراث فرهنگی و تاریخی غیرمسلمانانِ ایزدی، ارمنی، آشوری، کلدانی، یهودی و یونانی توسط داعش و رژیم های ترکیه و آذربایجان می دانیم و با اتکا بر این حقایق تاریخی و سابقۀ سیاهی که از این نیروهای ضدمردمی و مرتجع سراغ داریم، خواهان تشکیل کمیتۀ حقیقت یاب متشکل از نمایندگان مردمی و با حضور پیروان مردم مسیحی و یهودی، در رابطه با آتش سوزی های مشکوک و تخریب های آشکارا عمدی در میراث فرهنگی اقلیت های دینی کرماشان هستیم. مقامات جمهوری اسلامی و آنان که این اثر را از فهرست آثار ملی خارج کرده اند، متهمان ردیف اول این آتش سوزی هستند و باید به مردم توضیح دهند که چه منافع مشترکی با سوداگران و سرمایه داران دارند و از نابودی میراث تاریخی مسیحیان و یهودیان چه نفعی می برند. ما هم آوایی شوم ارتجاع و سرمایه را که در به آتش کشیدن میراث فرهنگی دیارمان متجلی شده محکوم می کنیم و از همۀ مردم کرماشان و پیروان همۀ ادیان در آن دیار می خواهیم با پایبندی به هویت سیاسی-تاریخی دموکراتیک و جمع گرایانۀ کرماشان، توطئه های ارتجاع و سرمایه را خنثی کرده و از سنت همزیستی مسالمت آمیز، تعصب ستیزی، رواداری و همبستگی دموکراتیک پاسداری به عمل بیاورند.

شورای مدیریت پلاتفُرم یارسان
18 مارس 2020