ڕێەیل بەرگری کردن یە زوان داڵگیمان؛ سادلا جەهانگیری
زوان م جەهان منە، جەهان م زوان منە(ویتگنشتاین)
تەنیا ڕێێ ئوەسە هەرکەس ماڵ وژێ بکەێگە خۆێندنگە(مدرسە) و ڕێنۊس کوردی و کوردی خوەنسن نێشان ئایل وژێ بەێگ و فێر ئایل وژێ بکەێگ،
منتا جار یەکم باێەس کوردی نۊسان و کوردی خوەنسن نیشان ژنەێ وژێ بەێگ ک ژنەێ ئاشنا ئەول ئەێ هەمگه هۆنیار کەم وێنە و تواناێ کوردە بەێگ ک ژنەێ وە ژەنەفتن چوار هۆنڕاوەێ فارسی ک سێ کوتێ ئەرەویە، ئاشق زوان سێ بەش ئەرەوی فارس نەوگ و جۊجگ ماڵ هامسا وە قاز نەزانێگ.
ڕەفتاریش بیلا ئەول ژناگەێ نەرم نیان بوگ و پڕ بو یە کرامەت مرۆڤی و ئاکارانە(اخلاقمندانە) پڕ یە ڕێز و هێژایی، تا بزانێگ ک گەوهەر(جوهر) فەرهەنگ کوردی پڕه یە ڕێزگردن و دووس داێشن و جاداێن وە ژن، بزانێگ ک ژن ها قوڵتیسەو و نامڕاس(مرکز) فەرهەنگ کوردی نە یەگ ژن یە پەڕ و پەراوێز (حاشیە)فەرهەنگ کوردی بوگ، ئەو مێژوو و شۆنەوارناسی وە ئیمه مەوشێ و نیشانمانە مەێگ نەگ تەنیا جەزەوەێ(تعصب) وژمان بوگ.
بزان چ ئاکام و دەرنجام (نتیجە)فراوان ڕەنگینێگ داێشتوو.
ژن ئیمە باێەس ئازاد بوگ. تا ژن ئازاد نەوگ و ناێگە مەێدان، زووان کوردی یە مردن ڕزگارێ نمەوگ.
ژنێگ تا دووێەکە پارێزەر (حافظ و نگهبان و پاسدار) فەرهەنگ کوردی بۊ ئمڕۆ بۊەسە کاوڵکەر و بکوش زوان کوردی!!
باێەس ژن وە کردەوە باریمنە مەێدان وە باێگە مەێدان، ژن نووێگ درس بووگ ک وژێ یە نوواێ ژن فارس، ترک و ئەرەو, وە بۊچگ نەزانێگ و بەڵکی بزانێگ ک شۆڕش نئولتیک(انقلاب نوسنگی ) ئافرێنەری ژن کورد بۊە، جەهان مرۆڤی (جهان بشری، انسانی) دەێندار ژن کوردە.
م باوەڕم یەسە تا ژن ئاگا، هۆشیار و ئازاد نەوگ و ناێگە مەێدان، ئیمەێ کورد یە ئەسیمیلاسیون و تاوانن زوان و چاندمان(فرهنگمان)وە دەس فارس، ترک و ئەرەو، ڕزگارمان نمەوگ، ئڕا؟ ئڕا یەک یە هۊر نەوەن یەکمن مامۆساێ ئیمه یە ژیانمان داڵگمانە، داڵگمانە ک بناواێ کەساێەت(پی، اساس شخصیت) ئیمە مەنێگ شکڵە بنێە مەێگ و ئمجا گێشتێ دیوارەیل و سەقف ئەێ کەساێەتە وە بان ئەو بناوا مەچنریەێگ. ئەگەر بناواێ کەساێەتد خاس ئرا ڕشیا، قایم، شوناسخواز(هویت خواە) خاون ویست(دارای اراده) و هێزی بڕیارداێن(قدرت تصمیم گیری) و وژێ وە بۊچگ نەزانێگ یە نواێ هۊچ نژاد و نەتەوەێگ وڵام وژێ برابەر بزانێگ، خاس بزان ئەگەر خۆێندەواریش نێاشتوو(بیسواد هم باشە) وڵام کەساێەت جیاوازی یە نام گێشتێ خوێندەوارەیل خاون بڕوانامەێ دگدڕایش هەم دیارەو دیاریشە ئاێەم دیاریێگە.
ئمجا بەڕێزان وە باوەڕ م (اعتقاد) ژنەیل یەکمین مامۆساێ ئیمە و مامۆساێ جەهان مرۆڤاێەتین(زنان اولین معلمین جهان بشریت اند). ئێرنگە یەکیمن مامۆساێ ئایل فرەفرە گرنگە(مهمە) و پڕ هەمیەت، ئەگەر یەکمین مامۆساد شۆناسخۆاز، ئازادیخواز، بۆێر(شجاع، نترس) ئاگا، هۆشیارو وژێ وە بۊچگ نەزانێگ و خرافی وخرافی پەرس نەوگ و زوان کوردی فێرد بکەێگ، تنیش شۆناسخواز، ئازادیخواز، بۆێر، ئاگا، هۆشیارو وژدیش وە بۊچگ یە نواێ هۊچ نەتەوەێگ نمەزانید و خرافی و خرافەپەرسیش نێیدو وە زووان کوردی قسە مەکەید.
ئمجا ئەگەر خاس هۊردرا(دقت کنید) بۊدانو ئیسفا بگرین(توجە کنید) مەزانین ک سیستم ئاسیمیلاسیون و تاوانن زوان چاند(فرهنگ) کوردی ژن و دت ئیمە کردنەسە ئامانج(مورد هدف قرار دادەاند) ک بێزێان یە زوان و چاند وژێان باێگ و ئامادە نەوون ک کوردی قسە بکەن، چۆنک سیستم تاواننو ئاسیمیلاسیون زوانی و چاندی(فرهنگی) فارس، خاسە مەزانێگ ک ئەگەر ژنەیل کیشا ورەو لاێ وژێ (موفق بە جذب زنان شد)دی یە نام بردن زوان و فەرهەنگ کوردی ئڕاێ تێچووێگ (هزینەای) نەێرێگ چونک زوان کوردی دێرێ وە دەس ژن کورد یەنامە مەچووگ ک قەبوول کردنی یە لاین کوردەو ڕاحەت و سادەس و کەسیش دژاێەتی(مخالفت) و زیزیێگ(ضدیت) ئەولێ نمەکەێگ چونک مامور ئاسیمیلاسیون خود ژن کورده، ئمجا ژن کورد باێەس بزانێگ ک دێرێ تەل ژێر پاێ وژێە مەوڕێ، و تێشە وە ڕێشەێ باوگ و باپیر وژێو تەمام مێژوو(تاریخ) نق و پڕاوپڕ یە شانازی(پراز افتخار) وژێە مەێگ، وە ئەێ دیاردە (پدیدە) یە مێژوو مرۆڤاێەتی(تاریخ بشریت) بێوێنە(بی مانند، بی نظیر) بۊە ک ژنەیل کۆمەڵگەێگ (جامعەایی)بوونە بکوش(قاتل) زوان و چاند وژێان(فرهنگ خودشان).
ئایا کەسێگ هەس وە م نیشان بەێگ ک ژنەیل کۆمەڵگەێگ بکوش زوان و چاند وژێان بۊنە یە دریژای مێژوو کۆمەڵگەێ مرۆڤایەتی؟!
ژنەیل کڵێنترین خزمەت و مرۆڤاێەتی کردنە هەناێگ دانەوێڵە(گەنم، جووێ، نژی، نخەو…. ) کەشف کردن و بۊنە هۆکار و مەمەر و مدوو ژیار و شارستانیەت(تمدن) یەێ جانشینی، ئمجا یە ئێرەسە دی مرۆڤە (انسان)مەوگە مرۆڤ وە واتاێ وەشەێ ئمروژینی.
ڕێز و حورمەت بێ پاێانم هەس ئڕا یەکمین مامۆسایل وەنرخ و هێژاێ(ارجمند) مروڤاێەتی یانی ژنەیل.
تکاێە مامۆسایلمان ئەرک مێژووی وژێان جیوەجی کەن و جارترەک خزمەت وە زوان وچاند ونێشتمان وژێانو مرۆڤاێەتی بکەن چونک وە مردن زوان کوردی بەش فرە کەڵێن و فراوان ڕەنگین یە زوان، چاند و وێژە(ادب) موسیقی، هۆنڕاوە(شعر) جەهان مرۆڤی مەمرێگ و مروڤاێەتی یەێ هەمگە ڕەنگینی و بەهرەێ مەئنەویاتە بێبەشە ( محروم)مەوگ، وە دریژایی مێژوو تا ئمڕۆیش ژن ئافرێنەر (خالق)بۊە نەگ بکوش(قاتل). ژن تەنیا ئافراندێە (خلق نمودە)ئوەگ کوێشتێە پیا بۊە، ژنەیل بەڕێز و هێژاێ کورد باێەس ئەێ ئەرک کوێشتن زوان و چاندە ک دریاس وە بنێان، نەباێەس قەبوولی بکەن چونک یە وژێ کەڵێنترن تەوهین وە ژنە، ئڕا؟ ئڕا یەگ، ئەێرخسن ژن یە شۆناس وژێە(خارج نمودن زنان از هویت زنانە است) و شکڵ خراوێگ یە ژن کورد درس کردنە یەیش بەرنامە سیستەماتیک ژینوساید زوانی و فەرهەنگی فارس، ترک و ئەرەوە تایبەت فارسە ک وە شێوەێگ نەرم وه دەس ژن کورد دێرێ زوان و چاند کورد یەنامە مووێگ و کاوڵێە مەکەێگ، ئایا هۊچ مرۆف ژێر (انسان عاقل)و خاون ئاوێزێگ(برخودار از عقل) وه دەس وژێ ئاگرە مەنەێگە تەمام دەسڕەنجەیل و دەس هاوردەیل (دستاوردهای)تەمام نەوەیل مێژووی(تمام نسلهای تاریخی ) وژێ؟!
ژن کەموتەرە، کەموتەریش سۆمبڵ ئاشتی، ئازادی، ڕەنگینێ و هس نازک (احساس زیبا و ظریف). ژن ئافرێنەرە، نەگ بکۆش.
ئەسڵەن زوان وچاند کوردی حاسڵ دەسڕەنج و دەسهاورد(دستاورد) چەندین هزاران ساڵەێ شەو و ڕۆژ ژنانە، ئایا چۊ باێەس ژن کورد قەبوول بکەێگ ک دەسهاورد چەندین هەزارن ساڵ داڵگ و داپیر وژێ ئاگر بەێگ؟
ژن کورد چۊ باێەس قەبوول بکەێگ ک داڵگ و داپیر وژێ یە داڵگ و داپیر فارس کەمترە مەۊنێگ، ئایا ژن کورد ئەێ تەوهین و ئێهانەت و خراوە شیاو، شایسته و لاێق وە داڵگ وژێە مەزانێ؟؟!! ژن کورد باێەس ئڕا بەرگیری(دفاع) یە کەرامەت و پێگەێ مێژووی (پایگاە تاریخی) و نەتەوەیی (ملی) میرات(میراث) داڵگ و داپیر وژێ هێز بگرێگ و نەوگە بکوش تەمام دەسڕەنجەیل و دەس هاوردەیل مێژووی داڵگ و داپیر وژێ!! ژن کورد باێەس ئامانەتێگ داڵگێ و داپێرێ نانسه لاێ وە نام زوان و چاند کوردی وە شێوەێ درس (نحو احسن) نەتەنیا بپارێزێگ(حفاظت اش ) بەڵکێ وە ئەێ گەنجینە زێاێیش بکەێگ وە ئەێ ئەمانەتە وە شێوەێ درس وژێ بەێگەو ئالەیل وژێ و یە لاێ داڵگ و داپیر ڕۊ سفێ وژێ بکەێگ، و نام وژێ یە لاپەڕەێ چەرمێ (سفید) مێژوو تاپۆ(ثبت) بکەێگ، بوگە جاێ شانازی گەل و نێشتمان و مرۆڤایەتی!!
هەر چەن ژنەیلمان جاێ شانازیمانن، چیمەڕێ ئوەیمن ک ژنەیل کورد شۆڕشێ هە جۆر شۆڕش کێشت وکاڵ چۊ خسنەو ڕێێ و جەهان مڕۆڤێ یە مەرگ و نەمان ڕزگار کردن و کەڵێنترین خزمەت وە جەهان مرۆڤی(بشری، انسانی) کردن و هەتا خزمەت جەهان ئاژاڵەیش(حیوانات) کردن ئڕا یەگ وە کەشف دانە وێڵە(گەنم جووێ، نژی و…) دی ئاژاڵ کەمترێگ وه دەس ئاێەم و تەنانەت پیا هاتنە کوێشتن، یە ڕۆژ ئمڕۆیش چیەمەڕێێ شۆڕش زوانی چاندی و سیاسی ئەنێانە مەچووگ، ڕۆژهەڵات ناوین ڕزگار نمەوگ مەگەر ئوەگ ژن کورد باێگه مەێدان.
چۊ باێەس زووان و چاند کوردیمان بپارێزیمن
هەناێگ سیستم ئاسیمیلاسیون پان پارسیسم، ک دەوڵت و دەسەڵات یە کات و هەنزاێ(زمان) ڕەزاشا تا ئێرنگە وە دەسێەو بۊە وە هۊچ شیوەێگ ژیان و ژین و پەرەسەنن (توسعەدادن) وە زوان کوردی قەبوول نەکردێە و نمەکەێگ و سیستماتیک و بەرنامەداڕژڕاو(برنامەڕێزی شدە) وە ترخان کردن(اختصاص دادن) ملیاردها دلار پۊل نەفت و گاز نەتەوە و سەرزمەین کورد ئڕا تواناسازی و ڕەنگین نیشانداێن زوان فارسی شەو و ڕۆژ هاێە تەقلا و تێکۆشان، ک وەڕاسی ئەگەر وشەێل ئەرەوی، کوردی، ترکی، بەلوچی، گیلکی و لاتین وئنگلیسی یە نام زوان فارسی باریدەێر وە هۊچ شێوەێ هەتا نمەتووێنید دەق(متن) زانستیانە (علمی)و وێژەیی(ادبی) خاسێگ ک وێژەوانەیل(ادیبان) پەسەنێ بکەن وەبنێ بنۊسنید، و ئڕا ژینوساید کردن زوان کوردی یە تەمام توان و ئەو پەڕ توانا و ئمکانات وژێ سوده مەۊنێگ(استفاده می کند)باێەس
ژن کورد باێگه مەێدان و بسەڵمێنێ کە ئامانەتدارو رۊ سفێ داڵگو داپیرەێ وژێە، و جەهان مرۆڤیو وە پاراستن زوان کوردی ڕەنگینترەو مەوگ، نەگ ڕەنگینترن ڕەنگینی وە نام زوان کوردی یە نام بوەێگ و نەتەوەێ کورد و مرۆڤاێەتیش بێبەش و ڕەنجەڕۆ کەێگ.
بژیەێ ئازادی، بژیەێ ژن، بژیەێ دموکراسی، بژیەێ زاگروس و کورد و کوردسان
سادلا جەهانگیری 3/3/2720 کوردی